BADANIE ZDOLNOŚCI PROCESU

 

Pozwala określić stopień spełnienia przez proces wymogów jakościowych. W tym celu wykorzystuje wskaźniki zdolności (capability indicies). Uwzględniając tolerancję badanej właściwości, możemy określić potencjalne i rzeczywiste zdolności procesu do spełnienia wymagań jakościowych dzięki czemu możemy stwierdzić ile wyrobów mieści się w założonych granicach specyfikacji.

Pole tolerancji                            T= B-A

A-  (DLT) dolna linia tolerancji  (dolny wymiar graniczny)   /oznaczenia angielskie LSL/

B-   (GLT) górna linia tolerancji  (górny wymiar graniczny)  /oznaczenia angielskie USL/

Przeprowadzenie badania zdolności procesu

W tym celu z procesu pobierana zostaje próba zwana próbą zdolności, która zawiera ok. 200 elementów/pomiarów danej cechy jakościowej. Następnie zostają obliczone parametry statystyczne:

-        średnią arytmetyczną,          

-        odchylenie standardowe,      

-         rozstęp.                               

                    
Uzyskana tym sposobem wartość średnia powinna pokrywać się ze środkiem pola tolerancji, a odchylenie standardowe stanowić maksimum 1/6 tego pola. Wtedy zakładając, że badana próba ma rozkład normalny w polu tolerancji mieści się 6 sigm czyli 99,74% wszystkich wyrobów.  Jest to wymóg minimalny. Należy dążyć by w polu tolerancji mieściło się 8, 10 czy nawet 12 wartości sigma.

Wyznaczanie wskaźników zdolności

Miarą zdolności procesu do spełnienia wymagań dokładności są wskaźniki c_p i c_pk .Wartości współczynników c_p i c_pk  wyznacza się z zależności:

 

gdzie: A, B             - dolny i górny wymiar graniczny,

          DLT, GLT   - dolna i górna linia tolerancji,

          T                 - pole tolerancji,

        s                 - odchylenie standardowe badanej cechy,

            - wartość średnia badanej cechy uzyskana podczas próby zdolności.

k – wskaźnik przesunięcia,

N – wartość docelowa (wartość nominalna) .

 

Wskaźnik c_p określa potencjalne możliwości procesu do produkcji wyrobu w określonej tolerancji.

 

Wskaźnik c_pk jest miarą wycentrowania procesu, inaczej zwaną korygowanym wskaźnikiem zdolności ponieważ uwzględnia także położenie wartości średniej w stosunku do granic tolerancji. Jeśli c_p  ¹  c_pk , to na proces działa stały czynnik powodując, że średnia wartość cechy jest różna od środka pola tolerancji.

 

Ocena procesu 

Proces jest zdolny czyli spełnia założone wymagania jakościowe gdy :

 

  

Ocena wskaźników wadliwości i wydajności procesu

  

ppm – (parts per million) informujący o liczbie błędów przypadających na milion wyników inaczej oznaczany także przez "dpm" - (defects per million)

 

wydajność procesu – oznacza procentowy stosunek liczby wyników poprawnych do liczby wszystkich wyników