Publikacje

1. Bugiel J., Burkiewicz M., Haber L. H., Pawnik W. (1990): Praca, jako wartość w świadomości załogi przedsiębiorstwa przemysłowego,. Raport z badań, ZG AGH, Kraków;
2. Pawnik W. (1992): (recenzja książki Jacka Szmatki) Małe struktury społeczne. Wstęp do mikrosocjologii strukturalnej, , (w:), Zeszyty Naukowe AGH. Zagadnienia Społeczno-Filozoficzne, nr. 40;
3. Pawnik W. (1992): Oczekiwania społeczne młodego pokolenia na przykładzie studentów IV roku Akademii Górniczo-Hutniczej, (w:), Zeszyty Naukowe AGH. Zagadnienia Społeczno-Filozoficzne, nr. 43;
4. Pawnik W. (1994): Komunikowanie się w grupach i w organizacjach, (w:), Wiernek B. (red.), Psychologia i Socjologia Zarządzania, TEXT, Kraków;
5. Zbiegień-Maciąg L., Wiernek B., Pawnik W., Długosz-Truszkowska E. (1995): Zarządzanie personelem w firmie, Wyd. Uczel. AGH, Kraków;
6. Pawnik W. (1998): Przedsiębiorstwo w procesie transformacji - miejsce realizacji wartości kulturowych, czy merytokratycznych?, (w:), Teoretyczne i praktyczne zagadnienia funkcjonowania służb personalnych w polskich firmach. Materiały konferencyjne, Kraków-Krynica 1998, WZ AGH;
7. Pawnik W. (2000): Kapitalistyczny sposób produkcji i organizacji pracy w Katolickiej Nauce Społecznej ("Capitalism and it's reflection in the catholic social learning), (w:), Partycki S. (red.), Społeczna gospodarka rynkowa w Polsce. Model a rzeczywistość, Wyd. UMCS, Lublin, s. 383–388;
8. Pawnik W. (2000): Społeczne podłoże procesów prywatyzacji ("Social background of the privatization processes"), (w:) Zbiegień-Maciąg L. (red.), Stan i perspektywy zarządzania zasobami ludzkimi u progu XXI wieku, POLDEX, Kraków, s. 39–47;
9. Pawnik W. (2001): Redefinicja zawodu a rynek pracy, (w:), Wiśniewski Z. (red.)Zarządzanie zasobami ludzkimi. Wyzwania u progu XXI wieku, Toruńska Szkoła Zarządzania, Toruń;
10. Pawnik W. (2001): Strategie kształtowania kapitału intelektualnego w kontekście zmiany kultury organizacyjnej, (w:), Pocztowski A. (red.), Kapitał intelektualny. Dylematy i wyzwania, Wyższa Szkoła Biznesu-National-Luis University, Nowy Sącz, s. 112–117;
11. Pawnik W. (2002): Zmiana systemowa, czyli w stronę społeczeństwa quasi-rynkowego, (w:),Konecki K., Tobera P., Buchner-Jeziorska A., Karczmarczuk K., Dymarczyk W. (red.), Socjologia gospodarki: rynek, instytucje, zarządzanie, Wyd. Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Łódź, s. 101–118;
12. Pawnik W. (2002): Uwarunkowania kultury organizacyjnej polskich przedsiębiorstw ("Determinants of organization culture in Polish enterprises"), (w:) Ekonomia - Informatyka - Zarządzanie. Teoria i Praktyka, Tom III: Zarządzanie, Peszko A. (red.), WZ AGH, Kraków, s. 169–178;
13. Pawnik. W. (2002): Pytania o stan podmiotowości obywatelskiej, (w:) Problemy polityki społecznej. Studia i dyskusje, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, nr. 4, s. 19–32;
14. Pawnik W. (2003): Społeczeństwo polskie wobec paradygmatu gospodarki wiedzy ("Polish society in accordance with paradigm of economy of knowledge"), (w:), Zbiegień-Maciąg L., Pawnik W. (red.), Organizacje przyszłości. Szanse i zagrożenia w kontekście integracji europejskiej, Poldex, Kraków, s. 19–28;
15. Pawnik W. (2004): Agresywne systemy wynagrodzeń w Polsce - niekonsekwencje wyboru porządku rynkowego, (w:) Zeszyty Naukowe WSZiF we Wrocławiu, nr.17, Wrocław, s. 189–194;
16. Pawnik W. (2004): Historyczne i kulturowe uwarunkowania etosu pracy w Polsce ("Historic and cultural conditionality of ethoses of work in Poland"), (w:) Zbiegień-Maciąg L., Lewicka D. (red.), Poszukiwanie tożsamości organizacyjnej w jednoczącej się Europie, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, s. 123–128;
17. Pawnik W. (2004): Pomiędzy uniwersalizmem a partykularyzmem. Dylematy życia organizacyjnego okresu zmiany, (w:) Listwan T. (red.), Sukces w zarządzaniu kadrami. Perspektywa globalna i lokalna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Prace naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, nr 1032, s. 290–296;
18. Pawnik W. (2004): Anomia jako instrument poszerzania obszaru i zakresu władzy, marginalizacji i wykluczenia, (w:) Woźniak M. G. (red.), Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, Uniwersytet Rzeszowski, s. 129-138;
    Anomia jako instrument poszerzania obszaru i zakresu władzy
19. Pawnik W. (2005): Problemy społecznej akceptacji strategii i kierunków rozwoju gospodarki w Polsce - fakty i mity, (w:), Szczakowski Z. J. (red.), Zarządzanie organizacjami w świetle wyzwań XXI wieku - od teorii do praktyki, tom II, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Łódź, s. 283–290;
20. Pawnik W. (2006): Globalny kontekst życia organizacyjnego, (w:) Partycki S. (red.), Nowa ekonomia a społeczeństwo, tom I, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 224-232;
    Globalny kontekst życia organizacyjnego
21. Pawnik W. (2006): Ponadnarodowe strategie personalne a problem kultury różnorodności, (w:) Zbiegień-Maciąg L., Beck E. (red.), Zarządzanie ludźmi w otoczeniu globalnym - pomiędzy "starym" a "nowym", Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, s. 23-30;
Ponadnarodowe strategie personalne a problem kultury różnorodności
22. Pawnik W. (2006): Podmiotowość w organizacji - fakt społeczny, czy postmodernistyczny postulat? (w:) Woźniak M. G. (red.), Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Problemy globalizacji i regionalizacji, cz.2, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, s. 627-638;
    Podmiotowość w organizacji - fakt społeczny, czy postmodernistyczny postulat?
23. Pawnik W.(2008): Konflikty organizacyjne w warunkach gospodarki innowacyjnej ("Organizational conflicts in conditions of the innovative management"), (w:) Pawnik W., Zbiegień-Maciąg L. (red.), Organizacje w gospodarce innowacyjnej - aspekty społeczne, prawne, psychologiczne, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków, s.457–462;
Konflikty organizacyjne w warunkach gospodarki innowacyjnej
24. Pawnik W. (2008): Humanizacja pracy, czy ucieczka od wolności - standaryzacja tożsamości pracowniczych w epoce radykalizacji nowoczesności ("The humanization of the work or the escape from the freedom – standardization identity labour within radicalness modernness"), (w:) Sikora J., Walczak-Duraj D. (red.), Praca w perspektywie humanistycznej, Oficyna Wydawnicza Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku (Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku), s.71–78;
25. Pawnik W. (2009): Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa - socjotechnika racjonalizacji w dobie technopolu, (w:) Banaszak S., Doktór K. (red.), Socjologiczne, psychologiczne i pedagogiczne problemy organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania, Poznań, s. 349-365;
    Społeczna odpowiedzialność przedsiebiorstwa
26. Pawnik W. (2009): Polacy - uwagi o charakterze narodowym w perspektywie historycznej, (w:) Babiński G., Kapiszewska M. (red.), Zrozumieć współczesność, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków;
27. Pawnik W. (2009): Dylematy władzy organizacyjnej w kontekście zjawiska globalizacji, (w:) Gableta M., Pietroń-Pyszczek A. (red.), Człowiek i praca w zmieniającej się organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Prace naukowe UE nr 43, Wrocław, s. 418-422;
    Dylematy władzy organizacyjnej
28. Pawnik W. (2009): Konstruowanie porządku wolnorynkowego w Polsce - aspekt społeczny, (w:) Woźniak M. G. (red.), Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Uwarunkowania instytucjonalne, Zeszyt nr 15, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, s. 28-36;
    Konstruowanie porządku wolnorynkowego w Polsce
29. Pawnik W. (2010): Technopol a życie w organizacjach: podstawowe problemy, (w:) Lewicka D., Zbiegień-Maciąg L. (red.), Wyzwania dla współczesnych organizacji w warunkach konkurencyjnej gospodarki, Wydawnictwa AGH, Kraków, s. 103–115;
30. Pawnik W. (2010): Polacy w świecie technopolu - między społecznym dziedzictwem erozji etosu pracy a innowacją organizacyjną Fredericka Winslowa Taylora, (w:) Wożniak M. G. (red.), Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Spójność społeczno-ekonomiczna a modernizacja gospodarki, Zeszyt nr 17, Uniwersytet Rzeszowski, s. 110-125, Rzeszów;
    Polacy w świecie technopolu
31. Pawnik W. (2012): Kulturowo-instytucjonalne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości, (w:) Zarządzanie przedsiębiorstwem - teoria i praktyka, WZ AGH, Kraków;
32. Pawnik W. (2012): Zarządzanie a zmiany w otoczeniu organizacyjnym, (w:) Czech A. (red.), Nauki o zarządzaniu - u początków i współcześnie, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach nr 118, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 273-290;
    Zarządzanie a zmiany w otoczeniu organizacyjnym
33. Pawnik W. (2013): Kulturowo-instytucjonalne uwarunkowania modernizacji w Polsce, (w:) Górski P. (red.), Społeczno-kulturowe i prawne aspekty zarządzania organizacjami, Wydawnictwa AGH, Kraków, s. 7-22;
    Kulturowo instytucjonalne uwarunkowania rozwoju przedsiebiorczosci
34. Pawnik W. (2015): Oczekiwania pracodawców wobec kompetencji społeczno-psychologicznych potencjalnych pracobiorców w Polsce w świetle badań empirycznych, (w:) Kulczycka J. (red.), Społecznie odpowiedzialne zarządzanie w teorii i w praktyce, Wydawnictwa AGH, Kraków, s. 101-115;
    Oczekiwania pracodawców wobec kompetencji społeczno psychologicznych
35. Pawnik W. (2016): Realizacja paradygmatu ekonomizacji życia społecznego w Polsce na przykładzie migracji zarobkowych, (w:) Gizicka D. (red.), Małżeństwo, rodzina, rodzicielstwo. Przemiany we współczesnej Polsce, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 171-180;
    Realizacja paradygmatu ekonomizacji.
36. Pawnik W. (2016):Zaufanie społeczne – paradoks procesów modernizacyjnych, (w:) Borski M. (red.), Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie tom XVIII Zeszyt 3/2016, Sosnowiec 2016, s. 291-306.
    Zaufanie spoleczne paradoks procesów modernizacyjnych
37. Pawnik W. (2017): Człowiek jako podmiot i przedmiot zarządzania, czyli paradoksy organizacyjne świata politycznej poprawności, (w:) Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej Zarządzanie nr 25, tom 1/2017, s. 68-81.
    Człowiek jako podmiot i przedmiot zarządzania
38. Pawnik W. (2017): Aktorzy życia organizacyjnego - pomiędzy unifikacją a zróżnicowaniem, (w:) Walczak-Duraj D., Kołodziejczak M., Zalewska-Turzyńska M. (red.), Humanizacja pracy, 4 (290), Płock (L), s. 61-78.
    Aktorzy życia organizacyjnego - pomiędzy unifikacją a zróżnicowaniem
39. Pawnik W. (2018):Społeczna odpowiedzialność biznesu - trudności z implementacją w Polsce, (w:) Marketing i Rynek, Warszawa, PWE S.A., 11/2018, s. 369-378.
    Społeczna odpowiedzialność biznesu - trudności z implementacją w Polsce
40. Pawnik W. (2019): Problem kompetencji innowacyjnych w kontekście systemu edukacyjnego w Polsce, (w:) Woźniak M. G. (red.), Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, nr 57 (1/2019), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2019, s. 377-386;
    Wojciech Pawnik Problem kompetencji innowacyjnych w kontekście systemu edukacyjnego w Polsce
41. Pawnik W. (2021):Społeczno-kulturowe konsekwencje pandemii w obszarze aktywności zawodowej w Polsce a strategie personalne, (w:) Medryk I. (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w nowej przestrzeni fizycznej i społecznej, Difin, Warszawa, s. 164–176;
    
42. Pawnik W. (2021): Trust management in times of uncertainty and risk - the case of Poland - a critical analysis, (w:) Proceedings of the 38\textsuperscript{th} International Business Information Management Association Conference (IBIMA) [Dokument elektroniczny]: Innovation Management and Sustainable Economic Development in the Era of Global Pandemic: 23-24 November 2021, Seville, Spain.Dane tekstowe. — [Norristown]: International Business Information Management Association (IBIMA), [2021].(Proceedings of the... International Business Information Management Association Conference; ISSN 2767-9640). — e-ISBN: 978-0-9998551-7-1. — S. [1–4].Tryb dostępu: https://ibima.org/accepted-paper/trust-management-in-times-of-uncertainty-and-risk-the-case-of-poland-a-critical-analysis/ [2022-01-13];
    
43. Pawnik W. (2022): Recruitment lying and trust in an organization, (w:) Scientific Papers of Silesian University of Technology – Organization and Management Series – Issue No. 164, p.379-390.
    

Pozycje książkowe

1. Zbiegień-Maciąg L., Pawnik W.(1995): Zarządzanie organizacją. Aspekt socjologiczny, Wyd. Uczel. AGH, Kraków;
2. Zbiegień-Maciąg L., Wiernek B., Pawnik W., Długosz-Truszkowska E. (1995): Zarządzanie personelem w firmie ("The personnel management in the firm"), Wyd. Uczel. AGH, Kraków;
3. Pawnik W. (2002): Organizacja. Zachowania organizacyjne. Perspektywa socjologiczna ("Organisation. Organizational behaviours. Sociological perspective"), Wyd. Uczel. AGH, Kraków;
4. Zbiegień-Maciąg L., Pawnik W. red. (2003): Organizacje przyszłości: szanse i zagrożenia w kontekście integracji europejskiej ("The future organizations : chances and dangers in context of the European integration process"), Wyd. Poldex, Kraków;
5. Pawnik W., Zbiegień-Maciąg L. red. (2008): Organizacje w gospodarce innowacyjnej - aspekty społeczne, prawne, psychologiczne ("Organizations in the innovative management - social, legal and psychologic aspects"), AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne;
6. Pawnik W.(2008): Kapitalizm w Europie, czyli raz jeszcze o sile sprawczej religii, Zakład Wydawniczy "NOMOS", Kraków;
7. CAPITALISM IN EUROPE - INSTRUMENTALITY OF RELIGION
   Copyright by Wojciech Pawnik and Zakład Wydawniczy "NOMOS", KRAKÓW 2008
   ISBN 978-83-60490-65-5
   Zakład Wydawniczy "NOMOS"
   31-208 Kraków, ul. Kluczborska 25/3u
   tel./fax (12)626 19 21
   e-mail:biuro@nomos.pl
   www.nomos.pl

Wojciech Pawnik, Ph.D. in Sociology - Capitalism in Europe - Instrumentality of Religion, Faculty of Management, AGH University of Science and Technology in Krakow

The central issue in Capitalism in Europe - Instrumentality of Religion is the identification of what was instrumental in bringing about capitalism and its recipes for social and cultural order. The search for the sources of capitalism is also a search for the identity and basic assumptions of democratic societies in and outside Europe. It is a search that probes into the essence and impact of the 18th century rationalism. It is also a search that aims at answering the question whether nowadays knowledge is becoming more and more a factor contributing to the survival of humanity. concept of rationalization - a gradual replacement of faith by rational thinking based on perception as the source of knowledge - formulated at the beginning of the 20th century by Max Weber is supposed to reflect the evolution that took place in protestant Western countries. The evolution relied on two distinct types of rationality:



rationality of aim (practical)- implying an informed and relevant choice of the best means to an aim

rationality of value (theoretical) - implying a constant search for an identified ideal

The model of rational living proposed by Weber means endurance, consistency, deferred consumption and investment. A religion that is in favour of this model is a "rational" religion. There are other two types of rationality: substantive and formal. Action is substantively rational if it brings about desired results and formally rational if it stems from true knowledge. It seems that the paradigm of economy based on knowledge is primarily bound with substantive rationality, in other words, efficiency. One could ask, however, why substantive rationality - efficiency - should be based exclusively on knowledge, not on other types of convictions, i.e. religious. What criteria make scientific rationality stand out among other types of rationality that underlie knowledge?

The crisis of Enlightenment belief in determined progress we are now witnessing seems to undermine the na?ve belief in scientific rationality. The belief was grounded in the assumption that appropriate scientific tools and methods made it possible not only to objectively describe reality but also to anticipate what was to come. assumption permeates sociology and economics, both rooted in the Enlightenment. But even if there is a great overlap between the research areas, sociology and economics have been using differing methods leading to differing aims. Despite the technocracy of economics as well as comparative and diachronic analyses of sociology only few strategic projections have come true so far. The technocracy of sciences forces researchers into thinking about reality in terms of the paradigm of scientific revolutions - sudden and abrupt shifts, both quantitative and qualitative.

The present analysis is an attempt to point out the impact of cultural and religious tradition on the formative processes that have brought about the modern homo oeconomicus, emphasizing the issue of subjectivity in its individual and collective dimensions. In Introduction the author spells out the characteristics of three distinct interpretive approaches to the notion of homo oeconomicus:

searching for the Spirit of Capitalism, in other words, for characteristic features inherent in the human psyche rather than in socio-economic structures and their transformations.

locating the origin of capitalism (including the new type of man) in a complex process of economic transformations.

emphasizing the correlation between culture (including functions of religion as its constituent element), individuals, and economic structure as constitutive elements of capitalism.

The author's assumption is that from both theoretical and historical perspectives democratic capitalism is at present the best possible manifestation of the principle of the rationality of form - the principle referring to individual and collective activity of humans. Democratic capitalism is understood as a socio-political system constituted by three autonomous and complementary orders: political order (political liberties), economic order (economic liberties), and cultural order (pluralism). Further on, the concept of subjectivity is described in detail from the perspective of psychology, social psychology, and sociology. On the assumption that all facts and social phenomena are to be seen in historical context, the author emphasizes this perspective. The underlying assumptions about the ontology of social reality and corresponding methodology presuppose that there is a cause-and-result relation that binds a cause, distant in time and the result, manifest at present. principle of substantive continuity, despite its provisionary character, allows us to account for even the most complex phenomena; and the processes underlying the rise of capitalism in Europe are undoubtedly complex.

Chapter One is a thorough analysis of the role religion played in the development of capitalism and the relationship between religion and liberal economy. The emphasis is put on the contribution of religion to the development of Weber's Homo Economicus, his attitudes and behaviour. Chapter Two characterizes the process of the institutionalization of religion against the background of the development of economy and various communities. The process is presented through reference to church understood as fellowship, community, and institution. Three is a reconstruction of the rise of the Medieval social and institutional structures based on the principles of unipolarity, universality, and commitment, best expounded by Thomas Aquinas. Those principles determined the social order, including the perception of economic order.

The last chapter is a thorough and detailed account of how the perception of social and religious boundaries of economic activities evolved. It focuses on the changes in the work organization of craft and trade as well as the origin of the merchant class and the evolution of its status - social changes that foreshadowed a new economic order. The crucial issue in the formative processes leading to Homo Economicus was the dilemma of choice between the acceptance of the institutionalization of faith and the desire to preserve the "authentic" character of the relationships within a religious community, a dilemma that had been present from the beginning of Christianity. A solution adopted at a given historical moment to overcome this dilemma delineated at the same time the area of subjectivity for community members.

8. Bryda G., Pawnik W. red. (2009): "Oblicza socjologii krakowskiej", tom I, Zakład Wydawniczy "NOMOS", Kraków;

Inne

1. Wojciech Pawnik, "Prognozologia stosowana, czyli krótka historia foresightu w Polsce, (w:) "Unia i Polska. Niezależny magazyn Europejski", lipiec\sierpień 2005, nr 7-8;
2. Wojciech Pawnik, "Religia a postawy wobec pracy w Polsce. Zanikający element tła kulturowego", (w:) "Po lekcjach", Nieregularnik poświęcony problemom czasu wolnego dzieci i młodzieży, Centrum Młodzieży im. dr. H. Jordana w Krakowie, 2009, zeszyt 34, s. 45–53;
3. Wojciech Pawnik, Chcemy mieszkać tutaj: Wojciech Pawnik rozmawia z młodymi o pracy, (w:) "Po lekcjach", Nieregularnik poświęcony problemom czasu wolnego dzieci i młodzieży, Centrum Młodzieży im. dr. H. Jordana w Krakowie, 2009, zeszyt 34, s. 6–16;
4. Wojciech Pawnik, "Człowiek w organizacji, czyli ogon macha psem", (w:) "Pomorski Przegląd Gospodarczy", numer 1/2010 (44), wyd. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową;
   http://ppg.ibngr.pl/pomorski-przeglad-gospodarczy/czlowiek-w-organizacji-czyli-ogon-macha-psem
5. Wojciech Pawnik, "Dlaczego w Polsce państwo ucieka od wspierania sztuki i kultury, czyli klasyczny problem strukturalny", Labirynt wolności / projekt graf. plakatu, zaproszenia i albumu Zbigniew Bajek ; oprac. materiałów fot. Wojciech Kopeć, Kraków, Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki, 2012, s.311–315;
6. Wojciech Pawnik, "Polska jako państwo socjalne. Podstawowe problemy", wykład dla przedstawicieli duńskiej organizacji pozarządowej LIVSVAERK w ramach międzynarodowego spotkania pracowników organizacji pozarządowych w Krakowie; organizator: Centrum Młodzieży im. dr H. Jordana (21 09 2015);